অধ্যায় ৬: জীৱন প্ৰক্ৰিয়া (Life Processes)

অধ্যায় ৬: জীৱন প্ৰক্ৰিয়া (Life Processes)

শ্ৰেণী ১০ - বিজ্ঞান

অধ্যায় ৬: জীৱন প্ৰক্ৰিয়া (Life Processes)

ভাষা: অসমীয়া | সম্পূৰ্ণ মৌলিক

---

প্ৰশ্ন ১: জীৱন প্ৰক্ৰিয়া বুলিলে কি বুজা যায়?

উত্তৰ:
জীৱন প্ৰক্ৰিয়া বুলিলে সেই সকলো প্ৰক্ৰিয়া বুজা যায় যাৰ জৰিয়তে জীৱ জন্তুবোৰে জীৱিত অৱস্থাত নিজৰ দেহত শক্তি আহৰণ, বৃদ্ধিৰ বাবে পদাৰ্থ যোগান আৰু জীৱনধাৰা চলাই থাকে। উদাহৰণ স্বৰূপে – পচন, শ্বসন, পৰিবহন আৰু বিৰ্সজন।

---

প্ৰশ্ন ২: গছ আৰু জন্তুৰ পচন প্ৰক্ৰিয়াৰ মাজত কিছুমান পাৰ্থক্য লিখা।

উত্তৰ:

দিশ	গছ	জন্তু
১.	বাহ্যিক পচন (Extracellular)	ভিতৰগত পচন (Intracellular)
২.	এঞ্জাইম মাটিত নিঃসৰণ কৰে	পাকস্থলীত এঞ্জাইম সৃষ্টি হয়
৩.	সাধাৰণতে নিৰ্জীৱ বস্তুৰ পৰা আহাৰ লয়	জীৱন্ত বস্তু খায়

---

প্ৰশ্ন ৩: শ্বসন প্ৰক্ৰিয়া কি? ইয়াৰ প্ৰকাৰ সমূহ কি কি?

উত্তৰ:
শ্বসন হৈছে জীৱ কোষত গ্লুক'জ আদিৰ ৰাসায়নিক ভাঙনিৰ জৰিয়তে শক্তি উৎপন্ন হোৱাৰ প্ৰক্ৰিয়া। ই দুটা প্ৰকাৰৰ হয় –
(১) বায়বীয় শ্বসন (Aerobic) – অক্সিজেনৰ উপস্থিতিত হয়।
(২) অনাবায়বীয় শ্বসন (Anaerobic) – অক্সিজেন নথকাৰ পৰিস্থিতিত হয়।

---

প্ৰশ্ন ৪: মেনৰ খাদ্য নালী ৰ বেলেগ বেলেগ অংগ আৰু তাৰে কাৰ্য কি?

উত্তৰ:
১. মুখ – খাদ্য গহ্বৰৰ পৰা গ্ৰহণ কৰে আৰু চিবাই।
২. গ্ৰসনী (Oesophagus) – খাদ্যক পাকস্থলীত লৈ যায়।
৩. পাকস্থলী – খাদ্যৰ প্ৰাথমিক ভাঙনি আৰু পাচনত সহায়।
৪. সৰু আন্ত্র – মুখ্য পাচন আৰু পোষক দ্ৰব্য শোষণ হয়।
৫. ডাঙৰ আন্ত্র – পানী শোষণ কৰে।
৬. মলদ্বাৰ – অপচয় পদাৰ্থ বাহিৰলৈ নিক্ষেপ কৰে।

---

প্ৰশ্ন ৫: গছত পৰিবহণ প্ৰক্ৰিয়া কেনেদৰে চলে?

উত্তৰ:
গছত পৰিবহণ প্ৰক্ৰিয়া Xylem আৰু Phloem নামৰ কোষবিন্যাসৰ জৰিয়তে হয়।

• Xylem: পানী আৰু খনিজ মাটিৰ পৰা পাতলৈ নিয়াৰ কাম কৰে।
• Phloem: পাতত তৈয়াৰ হোৱা খাদ্য গছৰ বেলেগ অংশলৈ লৈ যায়।

---

প্ৰশ্ন ৬: নিঃসৰণ (Excretion) কি? মানুহৰ নিঃসৰণ অংগৰ নাম লিখা।

উত্তৰ:
নিঃসৰণ হৈছে শৰীৰৰ অপচয় পদাৰ্থ বাহিৰলৈ নিক্ষেপ কৰাৰ প্ৰক্ৰিয়া।
মানুহৰ নিঃসৰণ অংগ:

• কিডনী
• ইউৰেটাৰ
• মূত্রাশয়
• মূত্রনলী